Gezocht: Consultant voor onderzoek in Den Haag naar voedselverbindingsplekken

Introductie:

Feedback Europe is een niet-gouvernementele organisatie gevestigd in Den Haag. Wij werken aan de transformatie van het voedselsysteem op lokaal en nationaal niveau en ook in Europees verband. Aandachtspunten zijn onder andere het bevorderen van plantaardig eiwit als onderdeel van een duurzaam en gezond dieet, het verbeteren van de toegankelijkheid en betaalbaarheid van gezonde, eerlijke, klimaat- en milieuvriendelijke producten in supermarkten en het ondersteunen van alternatieve voedselinitiatieven. Naar dit laatste willen we verder onderzoek doen in Den Haag en zijn we op zoek naar een consultant die dit voor ons wil uitvoeren.

Context:

In het kader van de Klimaatdeals van de gemeente Den Haag, heeft Feedback EU met de Voedselraad van Den Haag en het lokale netwerk Ons Eten gepleit voor het opnemen van voedsel in de klimaatdeals. Ongeveer een kwart van de wereldwijde broeikasgasuitstoot is te wijten aan voedselproductie en -consumptie, met industriële veeteelt en voedselverspilling als belangrijke veroorzakers. Voedsel heeft zowel een mitigatie als adaptatie kant. Het verminderen van emissies door duurzame landbouwmethoden en dieetverandering (mitigatie) is net zo belangrijk als het aanpassen van voedselsystemen aan veranderende klimatologische omstandigheden (adaptatie). Door onverwachte weersomstandigheden zijn er op de wereldwijde voedselmarkten tekorten te verwachten die zullen leiden tot schaarste en prijsopdrijving. Door lokale productie en korte voedselketens te versterken, kan Den Haag de impact op het milieu beperken en de voedselzekerheid vergroten. Deze gecombineerde strategieën zijn essentieel voor het waarborgen van een gezonde, veerkrachtige toekomst voor de stad en haar inwoners.

Voedsel dat in de supermarkt verkocht wordt is verantwoordelijk voor ruim 30% van deze CO2 uitstoot. Het aanbod kan verbeterd worden door meer plantaardige eiwitten, kortere ketens en meer zeggenschap van de buurt om verspilling tegen te gaan. Wij hebben in 2024 onderzoek gedaan naar een democratische supermarkt in Moerwijk als mogelijkheid voor het verbeteren van de voedselomgeving.

Een andere manier om broeikasgasuitstoot te verminderen is door lokale voedselinitiatieven te bevorderen. In Den Haag zijn er tal van zulke voedselinitiatieven, waarvan velen verenigd zijn in het netwerk Ons Eten.  Zij zijn betrokken bij dit onderzoek.

Wij willen onderzoek doen naar deze praktijken: Denk aan een volkskeuken, participatiekeuken, buurtkamers, stadsoases e.d Volgens ons dragen deze ontmoetingsplaatsen bij aan:

Duurzaamheid door het verminderen van CO2 uitstoot door plantaardige voeding en korte ketens;

Inclusie: het versterkt de sociale samenhang in een buurt;

Kennisdeling: recepten, ontmoetingen en eventueel workshops kunnen bijdragen aan gedragsverandering.

Onderzoek:

Centraal staat de vraag hoe deze praktijken gedragsverandering bij deelnemers mogelijk maken  in de richting van een duurzamere voedselketen.

Deelvragen daarbij kunnen zijn:

• Welke elementen van de practise maken dat mensen deel willen uitmaken van de gemeenschap? Hoe worden mensen welkom geheten/krijgen ze een thuisgevoel/belonging? Hoe wordt het mogelijk gemaakt om niet eenmalig aan te schuiven, maar je deel te voelen van een gemeenschap en zelf actief bij te dragen? Wordt de sociale cohesie in een buurt sterker door samen te koken en te eten en hoe uit zich dat?
• Hoe doen de verschillende voedsel-verbindingsplekken dat, wat voor activiteiten zijn hierin het meest effectief? Zijn er opvallende verschillen tussen de diverse initiatieven voor aanschuiftafels en maakt het uit voor de ervaring aan tafel of er op de locatie alleen eens per week gegeten wordt of zijn er ook andere verbindende activiteiten die een meerwaarde bieden en bijdragen aan de normverschuiving? Zo ja hoe dan?
• Dragen de ervaringen in deze ontmoetingsplaatsen bij aan een keuze voor duurzamere en gezonde producten in het dagelijkse leven? Wat zijn de stappen (leerreis/customer journey) die iemand doormaakt van eerste deelname tot thuis anders koken en hoe dan (educatie, kennisdeling, recepten, praktijk voorbeelden)?
• Zijn er belemmeringen in fysieke toegang tot lokaal voedsel door betaalbaarheid, beschikbare plekken en tijdsinvestering, of door perceptie (drempels)?
• Is de gedragsverandering blijvend (1 jaar of langer) of valt men terug in oude gewoontes in de keuze voor gezond voedsel? Wat zijn de bepalende factoren hiervoor?

Dit onderzoek kan aangevuld worden met data over CO2 uitstoot besparing als deze beschikbaar zijn, maar is in de eerste plaats kwalitatief van aard. Belangrijk onderdeel is participatie in voedselverbindingsmomenten in diverse wijken van Den Haag aangevuld met interviews. Bovendien vereist het een goed aanvoelen van de Haagse cultuur. Om die redenen zijn we op zoek naar een consultant met een antropologische of aanverwante achtergrond die in Den Haag woonachtig is. Wij verwachten dat het onderzoek naar de impact van voedselverbindingsmomenten plaats zal vinden tussen maart en eind mei 2025. Er is een bedrag van €8000 beschikbaar.

Geïnteresseerd?

Fantastisch! Dan kunt u contact opnemen door voor 24 februari een korte motivatiebrief met CV te sturen naar:  edit@foodrise.org.uk. Mocht u eerst meer informatie willen, dan kunt u eveneens via dit emailadres contact opnemen.